Spawanie żeliwa jest dość trudną czynnością i wymaga skrupulatnego przygotowania. By być pewnym właściwych rezultatów, warto uzbroić się w odpowiedni sprzęt i akcesoria, a przede wszystkim w wiedzę. Zanim jednak przystąpisz do działania, dowiedz się co nieco o samym materiale, jednym z najstarszych i najpowszechniejszych metali na Ziemi. Z pewnością ułatwi Ci to pracę. Jeśli zastanawiasz się, jak spawać żeliwo, to dobrze trafiłeś. W tym artykule poznasz odpowiedź na to oraz wiele innych pytań związanych z tematyką spawania tego wyjątkowego stopu metali.
Żeliwo - sekrety materiału
Choć może się wydawać to nieprawdopodobne, człowiek stworzył żeliwo przez przypadek. Zaobserwowano, że jeśli węgiel dostanie się do stopionego żelaza w czasie procesu jego wytapiania, powstały stop będzie wykazywał się o wiele wyższym stopniem twardości. I tak, po wielu próbach i błędach z obliczaniem ilości dodawanego węgla powstało żeliwo. Jeśli węgla było za dużo, stop okazywał się zbyt kruchy. Gdy jednak było go za mało, nie był aż tak twardy. W dzisiejszych czasach istnieją żeliwa o bardzo różnych składach chemicznych. Wyróżnić możemy:
- żeliwo szare, najbardziej popularne, składające się z krzemu, węgla i żelaza,
- żeliwo białe, bardzo trudne do obróbki, w składzie znajdziesz cement czy perlit,
- żeliwo ciągliwe, czyli najrzadziej występujące, uzyskane poprzez długie wypalanie.
Co to znaczy spawać żeliwo?
Spawanie żeliwa to nic innego, jak łączenie elementów metalowych za pomocą specjalistycznego sprzętu i wysokiej temperatury. Źródło ciepła jest zależne od wykonującego zadanie, jednak przeważnie jest to łuk spawalniczy utworzony przez prąd. Choć żeliwo uznaje się za bardzo trudny metal do spawania, nie jest to niemożliwe! A w rezultacie otrzymasz bardzo solidną konstrukcję. By sprostać temu wyzwaniu, odpowiednio przygotuj się do całego procesu. Koniecznie zwróć uwagę na różnice w metodach spawania. Nie bez znaczenia są też akcesoria spawalnicze, które umożliwią Ci to działanie.
Jak spawać żeliwo, by nie zepsuć metalu?
Pierwszą zasadą przy spawaniu żeliwa jest solidne przygotowanie. Zanim zaczniesz spawanie, koniecznie usuń zanieczyszczenia z powierzchni, które będziesz łączył oraz te znajdujące się wokół dedykowanego spawaniu obszaru odlewu. Jeśli tego nie zrobisz, narazisz się na mankamenty, takie jak pęcherze powietrza lub pory w spoinie. Druga zasada poprawnego spawania to dobór odpowiedniego spoiwa. Przy wyborze weź pod uwagę takie czynniki, jak rodzaj spajanego żeliwa, metodę spawania i podatność spoiny na mechaniczną obróbkę. Wszystko przygotowane? Bierz się do dzieła!
Spawanie żeliwa na kilka sposobów
Występują trzy metody, których możesz użyć do wykonania omawianego w tym artykule zadania. Za chwilę dowiesz się, jak przeprowadzać każdą z nich oraz czego do tego potrzebujesz. Zanim zdecydujesz się na konkretny sposób spawania, sprawdź konkretnie, co zamierzasz poddawać obróbce: jaki typ metalu i jakim sprzętem dysponujesz. Ta wiedza będzie Ci potrzebna do określenia najlepszej metody. Chcesz dowiedzieć się, jak spawać żeliwo? Czytaj dalej!
Spawanie żeliwa na gorąco
Na początek ta trudniejsza metoda, wymagająca od Ciebie więcej przygotowań. Będziesz chciał z niej skorzystać, jeśli używasz metalu o wysokich wymaganiach obróbkowych. Jak przebiega ten proces? Pierwszy krok to podgrzanie żeliwa do niezwykle wysokiej temperatury, nawet 700 st. C. Uważaj - podgrzewanie wstępne nie powinno przebiegać szybciej niż 100 st. C na godzinę. Jeśli tak będzie, żeliwo może popękać. By odpowiednio przeprowadzić podgrzewanie, użyj paleniska. Przed procesem zwiększania temperatury pokryj też materiał roztworem wapna - dzięki temu powierzchnia nie utleni się. Do spawania używaj pozycji podolnej, korzystając z prądu stałego o dużym natężeniu. Tu zastosowanie znajdzie metoda TIG, czyli spawania gazowego. Ewentualnie możesz również spróbować łukowego. Spawanie na gorąco sprawi, że spoiwo mieszać się będzie z odlewem, dzięki temu zmniejszysz stopień wtopienia. Studź powoli - maksymalnie 50 st. C na godzinę.
Spawanie żeliwa na zimno
Ta metoda wymaga znacznie mniej przygotowania, co nie oznacza, że jest prosta! Wykorzystaj ją jeśli przyjdzie Ci łączyć duże odlewy, które trudno poddać podgrzewaniu z poprzedniej metody lub kiedy spawać chcesz jedynie część np. samochodową. Choć nazywa się “na zimno”, przedmiot spawany wcale nie musi mieć chłodnej temperatury. Chodzi po prostu o to, by nie parzył ręki - najlepiej, gdy będzie miał około 38 st. C. W przypadku tego sposobu spawania możesz użyć jednej z popularnych metod: MMA lub MIG MAG. Zatem, jak spawać żeliwo na zimno? Zadbaj o niższe parametry prądowe, tak by temperatura spoiwa nie przekraczała 70 st. C. Pracuj na krótkich, 30 mm odcinkach. Po spawaniu każdego fragmentu koniecznie użyj młotka, by przekuć spoinę. Odczekaj, by żeliwo ostygło - nie używaj wody lub sprężonego powietrza!
Spawanie żeliwa na półgorąco
Jak spawać żeliwo tym sposobem? Tę metodę stosuje się raczej rzadko, głównie do prostych odlewów i takich, gdzie znajdziesz znacznie różnice w grubości ścianek. Technika na półgorąco polega na podgrzaniu materiału do średniej temperatury, około 300 st. C i to tylko w miejscu spawania! Jeśli chcesz łączyć części o niewielkich rozmiarach do 1 centymetra, nie musisz ich nawet podgrzewać!
Czego używać do spawania żeliwa?
Przy wyborze odpowiedniego sprzętu korzystaj z ofert doświadczonych producentów. Dzięki temu będziesz miał pewność, że zdecydowałeś się na najlepszy produkt z dostępnych na rynku. Spawanie wyżej opisanymi metodami wykonasz używając spawarek MIG, tzw. migomatów lub urządzeń inwertorowych TIG. Metoda MIG/MAG będzie wymagać użycia migomatu lub półautomatu. Łuk elektryczny jest wykorzystywany przy obydwu z nich i możesz być pewien, że otrzymasz spoiny dobrej jakości. Prócz tego, zastosuj elektrodę topliwą. Przy pracy metodą TIG pamiętaj o wyposażeniu się w elektrodę wolframową nietopliwą. Zadbaj również o dobrą spawarkę przeznaczoną do sposobu TIG. Chcesz być pewien najlepszego wyboru? Sprawdź, co my przygotowaliśmy w naszej ofercie!